Przeprowadzenie archeologicznych badań ratowniczych wraz z opracowaniem dokumentacji na stanowisku nr 22 w Siedliskach, gm. Lubenia
Muzeum Okręgowe w Rzeszowie otrzymało dofinansowanie z budżetu Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu na przeprowadzenie ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku nr 22 w Siedliskach, gm. Lubenia.
Stanowisko to, choć w rejestrze służb konserwatorskich funkcjonuje od niedawna, to jednak już w tym momencie trzeba podkreślić niezwykłą jego wagę i potencjał badawczy. Zarejestrowane zostało w wyniku zgłoszenia do WUOZ Delegatura w Rzeszowie informacji o odkrywanych przez mieszkankę Siedlisk w korycie rzeki Wisłok znaleziskach żeleźców żelaznych toporów. W roku 2023 znalazczyni – Pani Józefa Pociask, zdecydowała się – za pośrednictwem rzeszowskiego urzędu – na przekazanie do Muzeum Okręgowego w Rzeszowie serii swoich znalezisk. Było to 27 wspomnianych żeleźców toporów, 1 żelazny kord oraz kilka innych zabytków. Ponadto, w miejscu odkryć, już kilkanaście lat wcześniej Pan Bronisław Wilk z Zarzecza zaobserwował w brzegu rzeki obecność drewnianych belek, z których jedną udało się – dzięki wsparciu prof. dr hab. Piotra Gębicy – wydatować na XV w. Fakty te zadecydowały o przeprowadzeniu prac weryfikacyjno-poszukiwawczych na stanowisku (dr Piotr Kotowicz, Muzeum Historyczne w Sanoku oraz Magdalena Dołęga). Uczestniczyli w nich również członkowie Stowarzyszenia Rekonstrukcyjno-Historycznego Galicja oraz członkowie ekipy filmowej programu Poszukiwacze Historii (powstał wówczas 188 odcinek, zatytułowany „Bród toporów”). W wyniku tych badań udało się pozyskać, m.in. serię kolejnych 10 toporów i ich fragmentów, które również trafiły do zbiorów rzeszowskiego muzeum.
Wiosną 2024 roku powołany został Zespół do badań brodu na Wisłoku w składzie: Joanna Ligoda (Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, kierownik badań), dr Piotr Kotowicz (Muzeum Historyczne w Sanoku), Magdalena Dołęga, a także prof. dr hab. Piotr Gębica (Uniwersytet Rzeszowski). W wyniku przeprowadzonych jesienią 2024 r. badań udało się odsłonić dwa poziomy drewnianych belek (co najmniej 8 sztuk), które tworzyły rodzaj szczególnej konstrukcji. Część pobranych wówczas próbek wysłano do jednego z laboratoriów, w efekcie czego uzyskano 3 daty, mieszczące się w przedziale schyłku XIV i 1. poł. XV w. Z dokonanych odwiertów pobrano z kolei próby glebowe. Sezon badawczy 2024 zakończyliśmy również kolejnymi odkryciami dokonanymi dzięki współpracy z Pracownią Archeologii Podwodnej Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem dr hab. prof. UW Bartosza Kontnego oraz członkami Stowarzyszenia Rekonstrukcyjno-Historycznego „Galicja”. W ich wyniku znaleziono m.in. kolejne żeleźca toporów oraz jego fragment, tym samym ogólna liczba toporów (i ich fragmentów) ze stanowiska wynosi już 40 sztuk! Liczba ta czyni nasze stanowisko jednym z najciekawszych w skali całego kraju.
Ważnym elementem badań sezonu 2025 będzie więc przekazanie do badań dendorochronologicznych pozostałych prób odkrytych belek. Ponadto, belki te kontynuują się z pewnością w zachodniej i wschodniej części obszaru badawczego, dlatego też uznajemy za konieczne poszerzenie dotychczasowego wykopu w obydwu kierunkach i przebadanie – w miarę możliwości – dalszej części brzegu rzeki. Kolejnym krokiem zaplanowanych działań w sezonie 2025 będzie kontynuacja wierceń geologicznych zlokalizowanych na terasie zalewowej prawego brzegu rzeki oraz wykonanie wierceń na lewym brzegu. Ponadto w sezonie 2025 planowane jest przekazanie do badań i analiz części pobranych w sezonie 2024 prób glebowych. Ich analiza może pomóc odtworzyć sytuację geomorfologiczną stanowiska i jego najbliższego otoczenia w okresie użytkowania przeprawy rzecznej.
Sfinansowano ze środków budżetu Państwa będących w dyspozycji Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu.
Nazwa projektu: Przeprowadzenie archeologicznych badań ratowniczych wraz z opracowaniem dokumentacji na stanowisku nr 22 w Siedliskach, gm. Lubenia
Kwota finansowania: 6500,00
Całkowita wartość: 6500,00
