Miecz scytyjski, tzw. akinakes
Rozbórz, pow. jarosławski, woj. podkarpackie
V w. p.n.e.
Żelazo
Długość: 55,5 cm; szerokość głowni: 6,5 cm
Znalezisko przypadkowe, dar R. Ząbka (1993 r.)
Herodot, Dzieje (fragmenty)
- O wierzeniach Scytów:
„(…) panują u nich takie zwyczaje. Czczą tylko następujące bóstwa: przede wszystkim Hestię, potem Zeusa i Ziemię, ponieważ uważają Ziemię za małżonkę Zeusa; po nich Apollona, niebiańską Afrodytę, Heraklesa i Aresa. Te bóstwa uznają wszyscy Scytowie, a [tak zwani] Królewscy Scytowie składają ofiary również Posejdonowi. (…) Posągów, ołtarzy i świątyń nie godzi się u nich stawiać żadnemu z bogów oprócz Aresa: temu zwyczaj pozwala je wznosić.”
(Herodot, Dzieje IV:59)
- O zwyczajach Scytów
„Skoro Scyta powali pierwszego przeciwnika, pije jego krew, głowy zaś tych wszystkich, których w bitwie uśmierci, odnosi królowi (…) A odziera ją ze skóry w taki sposób: Nacina skórę dookoła uszów, potem chwyta głowę za włosy i wytrząsa ją (…). (…) skoro ją zmiękczy, posługuje się nią jak ręcznikiem, zawiesza ją u uzdy konia, na którym jeździ, i jest z tego dumny. Kto bowiem ma najwięcej takich ręczników, ten uchodzi za najdzielniejszego. Wielu z nich sporządza też ze zdartych skór szaty do wdziewania (…). (…) Niejeden nawet z całego człowieka zdziera skórę, po czym napina ją na drewno i konno obwozi. (…)
(Herodot, Dzieje IV:64)
„ Z samymi zaś głowami, nie wszystkich, tylko największych swych wrogów, postępują w ten sposób: co jest poniżej brwi, to wszystko odpiłowują i czaszkę oczyszczają; jeżeli jest kto biedny, obciąga ją tylko od zewnątrz surową skórą wołową i używa zamiast pucharu; jeśli zaś jest bogaty, obciąga ją również skórą wołową, wewnątrz jednak czaszkę pozłaca i posługuje się nią niby pucharem. (…)”
(Herodot, Dzieje IV:65)
„Raz do roku każdy naczelnik powiatu miesza w swoim powiecie krater wina, z którego piją ci wszyscy Scytowie, którzy zabili nieprzyjaciół; którzy zaś tego nie dokonali, ci nie kosztują tego wina, lecz siedzą nieuczczeni na boku; a jest to dla nich największą hańbą. Ale ci, co wyjątkowo dużo wrogów uśmiercili, otrzymują dwa puchary i piją z obydwu.”
(Herodot, Dzieje IV:66)
„Przymierza zawierają Scytowie z kimkolwiek bądź w taki sposób: Wlewają do wielkiego glinianego kielicha wino i mieszają je z krwią tych, którzy zawierają z sobą sojusz, przy czym nakłuwają szydłem lub nacinają nieznacznie nożem ciało; następnie zanurzają w kielichu miecz, strzały, topór i oszczep. Uczyniwszy to, odprawiają długą modlitwę, a potem piją z kielicha (…).”
(Herodot, Dzieje IV:70)