Podstawową formą działalności naukowo-badawczej były obozy organizowane na terenie całego regionu rzeszowskiego, ze szczególnym uwzględnieniem Puszczy Sandomierskiej, okolic Rzeszowa i Pogórza.
Pierwszy obóz został zorganizowany w 1957 roku w Harcie. Do 1970 roku zorganizowano 20 obozów, których organizatorem był doc. Franciszek Kotula. Odbywały się one zwykle w sierpniu, a uczestniczyli w nich oprócz pracowników muzeum m.in. również archiwiści, plastycy (wykonujący dokumentację rysunkową) i fotograf. Pod kierownictwem F. Kotuli poszukiwania eksponatów muzealnych ukierunkowane były na szeroką problematykę kultury ludowej regionu. Początkowo rejestrowano materialne pozostałości tradycyjnej kultury ludowej, tj. gospodarki, budownictwa, wyposażenia wnętrz. Później stopniowo coraz większe znaczenie zyskiwały badania nad społecznym aspektem kultury, tj. obrzędowością doroczną i rodzinną, folklorem słownym i muzycznym oraz demonologią. Stale obecna była problematyka plastyki ludowej oraz strojów.
Badania terenowe w powiecie przeworskim, 1969 r.
W latach 1971-1979 zorganizowano 10 dalszych obozów, którymi kierował dr Krzysztof Ruszel. Dokumentowano wzory społeczno-kulturowe, instytucje wiejskie, zagadnienia dotyczące m.in. współczesnej rodziny, transportu, pożywienia, współczesnej plastyki, folkloru muzycznego i słownego.
W trakcie tych obozów pozyskano do zbiorów muzealnych wiele cennych eksponatów. Wykonana dokumentacja rysunkowa i fotograficzna oraz znalezione eksponaty, które trafiły do muzealnych zbiorów były również prezentowane na wystawach. Materiały z badań stały się podstawą do utworzenia archiwum obejmującego teksty wywiadów, rysunki, inwentaryzacje architektoniczne, fotografie i nagrania audio. Nagrane podczas badań terenowych wywiady zdeponowane zostały w Archiwum Fonograficznym, a ich transkrypcje tworzą Archiwum Materiałów Terenowych. W zbiorze tym m.in. znajdują się teksty i zapisy nutowe pieśni ludowych oraz powojenne ankiety wypełniane przez młodzież wiejską. W Archiwum znajdują się również materiały stanowiące zbiór o nazwie „Teki Kotuli”. Ich zawartość to głównie rękopisy i maszynopisy prac Franciszka Kotuli, jego notatki i rysunki sporządzane w terenie, dzienniki dotyczące organizacji Muzeum oraz życia prywatnego, a także liczna korespondencja i pamiętniki.
Pod wpływem znajomości z Kotulą wielu twórców ludowych i wiejskich muzykantów (m.in. znakomity rzeźbiarz Władysław Chajec z Kamienicy Górnej, Józef Ryś z Łąki) spisało swe wspomnienia.
Na podstawie tych materiałów powstała m.in. książka „Muzykanty”. W latach 2012-2020 działalność badawcza Muzeum została wznowiona. Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Muzeum zrealizowało 8 projektów dokumentacyjnych nawiązujących bezpośrednio do prowadzonych wcześniej badań. Dzięki temu zbiory Archiwum są systematycznie powiększane, a ilość teczek z materiałami pozyskanymi w terenie liczy obecnie ponad 1000 egzemplarzy. Archiwalia są udostępniane nie tylko pracownikom innych Muzeów i Instytucji Kultury, ale i wszystkim osobom zainteresowanym.
Czesława Szetela, Franciszek Kotula, M. Prill z informatorką oraz Teresa Szetela. Raniżów, 1961, Obóz naukowo-badawczy